Ghana: Baby's, baby's en nog eens baby's!

Dokter Martinaaaa! Klinkt het regelmatig door de gangen van het lokale ziekenhuis, waar ik sinds een aantal weken mee loop op de Maternity Ward, de verloskamers en de NICU, een soort intensive care voor baby’s. Alhoewel ik het zelf moeilijk vind om alle gezichten en namen van de zorgverleners uit elkaar te houden, heeft men daar omgekeerd blijkbaar geen moeite mee. 

Ik leer de omstandigheden kennen waarin een Ghanese vrouw bevalt. Als ze merkt dat haar bevalling op gang komt, wordt ze achterop een motor naar het ziekenhuis gebracht. Daar aangekomen krijgt ze een matras aangewezen in een zaal met lotgenoten of, als die vol is, op de gang. Als de weeën niet meer te houden zijn en ze het gevoel heeft dat ze wel móet gaan persen, loopt ze naar de nabijgelegen verloskamer. Ze mag daar geen geluid maken en als ze dat wel doet, wordt ze door de verloskundige geslagen. Direct na de geboorte wordt de baby meegenomen, in een doek gewikkeld en op de kast gelegd. De moeder wordt zo nodig gehecht en loopt daarna alsof er niks gebeurd is, terug naar de zaal. De baby ligt net zo lang op de kast totdat iemand de verloskamer schoonmaakt en opeens een baby vindt die in de weg ligt.

Ik zie een zwangere vrouw die -overduidelijk- in elkaar geslagen is door haar man. Er wordt lacherig over gedaan, want ze zal het wel verdiend hebben. Ik zie een bevallende vrouw, die eigenlijk een keizersnede nodig heeft als haar leven en het leven van haar kindje op het spel staan. Maar de dokter die de keizersnede kan uitvoeren, heeft geen zin om te komen. Ik zie een vrouw in shock, omdat ze na de bevalling te veel bloed heeft verloren. Ze heeft met spoed bloed nodig, maar in het laboratorium waar haar bloedgroep bepaald moet worden, heeft spoed blijkbaar een andere betekenis dan ik gewend ben. Daarna is het zoeken naar een familielid dat bloed wil doneren. Zo’n 8 uur later wordt het eerste zakje bloed aangehangen. Ik zie 3 pasgeboren baby’s op de NICU, die vechten om in leven te blijven. Ze hebben alledrie zuurstof nodig, maar er is maar zuurstof beschikbaar voor één van hen. Een andere te vroeg geboren baby, die in Nederland allerlei extra zorg zou krijgen, wordt verzorgt door verpleegkundigen die nooit geleerd hebben welke zorg zo’n baby’tje eigenlijk nodig heeft. Er zijn geen couveuses, er is geen sondevoeding, vaak is er niet eens een mutsje.

Soms raak ik er moedeloos van. Het lijkt alsof het gezondheidszorgsysteem zelf ziek is. Ik wil de regering smeken om geld te investeren in goede opleidingen en materialen. Ik wil het personeel door elkaar schudden, om te laten zien dat patiënten ook mensen zijn die je kunt steunen in plaats van slaan. Ik wil al het personeel bijscholen en trainen. Soms sta ik op het punt zelf bloed te doneren of baby’s mee naar huis te nemen in de hoop ze betere zorg te geven. Ik zou zo veel willen veranderen, maar feit is dat ik dat niet allemaal kan.

Meer dan ooit besef ik dat ik zelf deze wereld niet kan redden. Ik ben blij dat ik geloof in een redder met een hoofdletter R. En met dat besef, mag ik me focussen op de dingen die ik hier wel kan. Zo mag ik aankomende week starten met de Helping Babies Breathe training, waarmee ik in ieder geval een klein stapje in de goede richting hoop te zetten. En onderweg geniet ik van de patiënten die ik mag helpen en het nieuwe leven dat ik telkens opnieuw in m’n armen mag hebben.